Hạt gấc là một dược liệu quý trong y học cổ truyền. Theo các lương y, hạt gấc có thể chữa các chứng như sưng vú, mụn nhọt, viêm da, và đặc biệt là bệnh trĩ. Vậy bài thuốc nào từ hạt gấc có thể chữa bệnh trĩ, và hiệu quả của nó ra sao? Hôm nay nhà thuốc Vinh Lợi sẽ cùng bạn tìm hiểu về bài thuốc hạt gấc chữa bệnh trĩ.
Giới thiệu về dược liệu hạt gấc
Gấc là một loại cây rất gần gũi với người dân Việt Nam. Tuy nhiên, chúng ta hầu như chỉ biết về công dụng làm thực phẩm tạo màu tự nhiên cho món ăn mà rất ít ai biết rằng gấc cũng là một dược liệu quý. Hơn nữa, chúng ta thường bỏ đi phần quý nhất trong quả gấc, chính là hạt gấc.
Hạt gấc có màu đen, phần vỏ ngoài cứng, chắc, có răng cưa, dẹp, bên trong chứa nhân hạt màu trắng. Người ta phân tích được trong nhân hạt gấc chứa 55,3% lipid, 16,6% các loại protid, 11,7% khoáng chất thiết yếu, 2,95% đường,…. Ngoài ra hạt gấc còn có một số chất như invedaxa, men photphotoba,… rất có lợi cho sức khỏe. Theo các nghiên cứu gần đây, hạt gấc còn chứa các triterpenoid và saponin có tác dụng chống ung thư.
Trong các tài liệu y học cổ truyền ghi lại, hạt gấc có nhiều tác dụng rất tuyệt vời. Theo Đông y, hạt gấc có tên gọi là mộc miết tử, có sách gọi là mộc tất tử hay thổ mộc miết. Hơn nữa người xưa cho rằng hạt gấc có tính ôn, vị đắng, ngọt, có thể chữa các chứng ung thũng, mụn nhọt, viêm da thần kinh, trĩ, hay dùng để chữa sưng vú ở phụ nữ. Hạt gấc ngâm rượu có tác dụng sát trùng ngoài da, chữa chứng đau nhức, chảy máu, xoa bóp ngoài chữa bong gân, cũng có thể chữa bệnh trĩ và sưng vú. Ngoài ra hạt gấc còn có tác dụng làm đẹp như dưỡng da, trị nám.
Tại sao hạt gấc có thể chữa bệnh trĩ?
Hiện nay, trĩ là một bệnh hay gặp nhất trong những bệnh liên quan đến hậu môn trực tràng. Bệnh trĩ liên quan đến những đám rối mạch máu thuộc vùng hậu môn, gây ra nhiều biến chứng cũng như những cảm giác khó chịu cho người mắc phải. Trong y học cổ truyền có rất nhiều tài liệu nói về việc dùng hạt gấc chữa bệnh trĩ.
Theo các tài liệu nghiên cứu, trong hạt gấc chứa lượng lớn lipid, protid, các khoáng chất,… có tác dụng kháng khuẩn, giảm viêm. Cơ chế hạt gấc có thể điều trị bệnh trĩ được cho rằng do trong hạt gấc có chứa nhiều dầu béo, giúp giảm ma sát vùng hậu môn, dễ dàng đào thải phân, từ đó giảm thiểu tối đa những tổn thương tới các búi trĩ. Hơn nữa tác dụng kháng khuẩn cũng hạn chế được sự gây bệnh của vi khuẩn. Một số người thì cho rằng cơ chế của trị bệnh trĩ bằng hạt gấc là do thành phần các vitamin và khoáng chất có trong hạt gấc làm bền thành mạch, từ đó làm co búi trĩ.
Cách chữa bệnh trĩ hiệu quả tại nhà bằng hạt gấc
Dân gian sáng tạo và tìm ra rất nhiều cách chữa bệnh trĩ bằng hạt gấc hiệu quả khác. Nhưng dễ làm và sử dụng hơn cả là phương pháp chế hạt gấc bằng rượu và phương pháp sử dụng hỗn hợp rượu – giấm với hạt gấc.
– Sơ chế hạt gấc
Hạt gấc trước khi được đưa vào sử dụng cần được sơ chế để chúng có thể phát huy hiệu quả cao nhất.
Chúng ta nên chọn những hạt gấc từ quả đã già, vì hàm lượng các chất trong loại hạt này là cao nhất.
- Các bạn cần chọn những quả gấc to, vỏ có màu đỏ cam hoặc đỏ thẫm. Bổ đôi quả, cạo bỏ lớp thịt đỏ quanh hạt, tách lấy phần hạt màu đen.
- Bạn có thể rửa sạch và phơi hay sấy khô hạt gấc.
- Tách phần nhân hạt bằng cách đập dập phần vỏ cứng màu đen bên ngoài hoặc lấy dao tách chúng ra.
Cách chữa bệnh trĩ bằng hạt gấc và rượu trắng
Rượu trắng thông thường được dùng để ngâm là loại rượu người dân tự nấu, có nồng độ cồn khá cao, khoảng 40 độ. Cồn có tác dụng sát khuẩn, sát trùng, khi ngâm với hạt gấc sẽ giúp hạt gấc phát huy hiệu quả và nhanh hơn.
– Chuẩn bị
- Nhân hạt gấc.
- Rượu trắng 40 độ
– Tiến hành
- Nhân hạt gấc được làm sạch, phơi khô, đem nướng trên bếp cho chín, để nguội.
- Cho phần hạt gấc đã nướng vào cối, giã nhỏ, rồi đổ vào lọ thủy tinh có nút kín.
- Rót đầy rượu trắng vào lọ ở trên, sao cho rượu ngập hết hạt gấc.
- Ngâm ủ trong thời gian khoảng 1 tháng để các thành phần trong hạt gấc hòa tan được vào rượu.
– Sử dụng
- Đổ một lượng nhỏ đủ dùng rượu hạt gấc ra chén nhỏ, dùng bông y tế thấm rồi xoa lên vùng hậu môn đã được làm sạch.
- Có thể sử dụng 2 – 3 lần trong 1 ngày để đạt hiệu quả tốt nhất,
- Sau khoảng 2 tuần bạn sẽ thấy bệnh của mình thuyên giảm, các cảm giác đau rát đều giảm bớt.
Sử dụng hạt gấc ngâm rượu và giấm chữa bệnh trĩ
Giấm và rượu đều là những chất có tính sát khuẩn cao. Khi Kết hợp với hạt gấc, hỗn hợp dung môi này sẽ giúp phát huy tác dụng tối đa cho hạt gấc. Hơn nữa rượu và giấm cũng là những chất dẫn rất tốt, dễ dàng giúp nhiều hoạt chất thấm sâu và nhanh hơn. Chính vì thế, dân gian cũng rất tin dùng phương pháp trị bệnh trĩ bằng hạt gấc kết hợp với rượu và giấm.
– Chuẩn bị
- 5 – 6 nhân hạt gấc
- 1 thìa nhỏ rượu trắng
- Một thìa nhỏ giấm ăn
– Cách làm
- Nhân hạt gấc làm sạch, giã nhỏ, sau đó cho ra bát hay chén sứ,
- Trộn đều hỗn hợp cho ngấm, sau đó ủ khoảng 5 phút cho ngấm đều hơn.
– Sử dụng
- Vệ sinh sạch vùng hậu môn, lau khô.
- Sử dụng băng y tế hoặc miếng vải sạch, mỏng, đắp phần hỗn hợp vừa chuẩn bị lên phần hậu môn.
- Để qua đêm đến sáng, sau đó vệ sinh lại với nước
- Có thể sử dụng khoảng 2 – 3 lần một tuần để đạt hiệu quả mong muốn.
Ngoài ra các bạn có thể sử dụng hạt gấc kết hợp với trầu không, bồ kết và quả cau cũng cho tác dụng rất tốt với người bệnh trĩ.
Đánh giá hiệu quả chữa bệnh trĩ bằng hạt gấc
Hạt gấc là một trong những vị thuốc cổ truyền được sử dụng từ rất nhiều năm qua. Đối với bệnh trĩ, phương pháp chữa bệnh dùng hạt gấc được ghi nhận là có hiệu quả nhất định ở giai đoạn 1 – 2 của bệnh. Sử dụng dược liệu từ thiên nhiên vừa mang đến hiệu quả vừa an toàn lại tiết kiệm được chi phí. Chỉ cần bạn kiên trì, kết hợp chế độ sinh hoạt và nghỉ ngơi hợp lý thì việc sử dụng hạt gấc để chữa bệnh trĩ sẽ mang lại hiệu quả và tình trạng bệnh sẽ được cải thiện.
Tuy nhiên với những người ở giai đoạn bệnh nặng, bạn nên thăm khám và tham khảo ý kiến của bác sĩ về tình trạng bệnh của mình thay vì dùng hạt gấc hay bất cứ một phương pháp nào khi không có chuyên môn. Vì những biện pháp này có thể làm nghiêm trọng thêm các triệu chứng và tình trạng của bệnh.
Cho đến nay, các công trình nghiên cứu về tác dụng của hạt gấc vẫn còn rất hạn chế. Và cũng chưa có một nghiên cứu cụ thể nào chứng minh tác dụng điều trị bệnh trĩ của hạt gấc. Đến nay thì phương pháp này vẫn chỉ là một mẹo nhỏ, một bài thuốc nhỏ được lưu lại trong dân gian. Vì thế để đảm bảo, các bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bất cứ một biện pháp nào.
Một số lưu ý khi chữa bệnh trĩ bằng hạt gấc
Hạt gấc là dược liệu quý, tuy nhiên để có thể đạt hiệu quả cao và tránh được những rủi ro không đáng có, bạn cần lưu ý:
- Luôn giữ vệ sinh hậu môn sạch sẽ, có thể sử dụng nước muối pha loãng để vệ sinh trước khi sử dụng hạt gấc để chữa bệnh trĩ, nhằm đảm bảo hiệu quả mang lại cao nhất có thể.
- Tuy chứa nhiều dưỡng chất nhưng nhân hạt gấc cũng chứa nhiều độc tố. Chính vì thế tuyệt đối không dùng đường uống để tránh xảy ra rủi ro. Khi chế biến hạt gấc ngâm rượu, bạn nên để xa tầm tay trẻ nhỏ, xa những loại rượu khác có trong nhà để tránh sử dụng nhầm.
- Tuân thủ đúng cách và liều lượng, không nên dùng quá nhiều vì có thể gây kích ứng.
- Nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào khác, nên cân nhắc kĩ, hoặc hỏi ý kiến của bác sĩ, dược sĩ trước khi áp dụng.
- Dùng hạt gấc để trị bệnh trĩ chỉ thích hợp với những người mắc trĩ ở giai đoạn nhẹ, với những người mà bệnh đã tiến triển nặng, cần cân nhắc và tham khảo tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng.
- Hiệu quả của phương pháp ở mỗi người khác nhau thì sẽ khác nhau, tùy vào cơ địa, phản ứng với thuốc của mỗi người.
- Để áp dụng hạt gấc trong việc điều trị bệnh trĩ, hay bất cứ phương pháp nào khác, bạn nên giữ một thói quen ăn uống, sinh hoạt điều độ để đảm bảo hiệu quả mang lại là tốt nhất.
Đây là những bài thuốc và kinh nghiệm sử dụng hạt gấc chữa bệnh trĩ tại nhà. Mong các bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích!
Xem thêm:
hạt gấc ngâm rượu lâu không vậy bạn?
Chào bạn, ngâm từ 15 ngày trở lên là được bạn nhé.